ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ
ένας κρυμμένος θησαυρός στο συρτάρι…
Από το ημερολόγιο της ΄Αννας Φρανκ
Ο λογοτέχνης και η εποχή του
Στη Γερμανία του Γ΄ Ράιχ και του Ναζισμού διώκεται ως εβραία με την οικογένειά της και πεθαίνει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης σε ηλικία μόλις 16 ετών. Το ημερολόγιό της βρέθηκε αργότερα στο κρυσφύγετο της οικογένειας και δόθηκε στη δημοσιότητα από τον ίδιο της τον πατέρα, τον μόνο επιζώντα της οικογένειας.
Η οπτική γωνία του λογοτέχνη: προσωπικά βιώματα που αντικατοπτρίζουν την εφηβική ψυχολογία σε κάθε εποχή, προβληματισμοί γύρω από τις οικογενειακές σχέσεις με ύφος ανεπιτήδευτο και ειλικρινές, με ωριμότητα, εξυπνάδα, ευαισθησία, μαχητική διάθεση
Αφηγηματική τεχνική
οπτική γωνία του αφηγητή: εσωτερική
εστίαση- η αφηγήτρια συμμετέχει στα γεγονότα και μάλιστα είναι η πρωταγωνίστρια
β) πρόσωπο αφήγησης : α΄ ενικό πρόσωπο- η χρήση
β΄ προσώπου (Κίττυ) προσδίδει αμεσότητα και θεατρικότητα στο κείμενο
γ) χρόνος αφήγησης : με κέντρο το παρόν
δ) περιγραφή: συναισθημάτων, σκέψεων,
οικογενειακών σκηνών, σχέσεων
ε) διάλογοι : αποσπασματικά
στ) εσωτερικός μονόλογος : όλο το κείμενο
αποτελεί εσωτερικό μονόλογο
Πρόσωπα / χαρακτηρισμοί προσώπων
Αποξενωμένη συναισθηματικά από την οικογένειά της, ζηλεύει τη σχέση των γονιών της με την αδελφή της, αλλά δεν το παραδέχεται. Δρα με το συναίσθημα κι όχι με τη λογική. Θέλει να αποσπάσει την προσοχή των γονιών της έστω και με την ανυπακοή. Αναπληρώνει την αγάπη της μητέρας της με ένα φανταστικόιδεώδες μητέρας, αφού της λείπουν η ασφάλεια, η τρυφερότητα, η ενθάρρυνση. Νιώθει λύπη και παράπονο, πληγώνεται κι απογοητεύεται. Νιώθει αδικημένη, μόνη και καταφεύγει στην αγάπη της Κίττυ.
Πατέρας
Είναι το πρότυπο της Άννας, αλλά δεν τη στηρίζει πάντα, όχι γιατί δεν το θέλει, αλλά γιατί δεν καταλαβαίνει τις ανάγκες της. Δείχνει συναισθηματική αστάθεια, όμως γενικά είναι ο μόνος που στέκεται δίπλα της.
Μητέρα
Με τα μάτια της ΄Αννας η μητέρα της δείχνει παράλογη, σκληρή προς εκείνη, μεροληπτεί εις βάρος της και την επικρίνει διαρκώς. Γενικά δεν δείχνει να έχει το συναισθηματικό δεσμό που θα’ πρεπε με την κόρη της.
Γλώσσα/ύφος/εκφραστικά μέσα
Ιδιαίτερα επιτυχημένη μετάφραση, αφού αποδίδει σε απλή, αλλά πολύ εκφραστική δημοτική τη γραφή της Άννας Φρανκ
΄Υφος: εξομολογητικό, άνετο, ανεπιτήδευτο, με ειλικρίνεια και απλότητα
μεταφορές: τα τελευταία υπολείμματα οικογενειακού αισθήματος, μου πλακώνει την καρδιά, έχω χάσει τα νερά μου
εικόνες: η σκηνή του καβγά μεταξύ των δυο κοριτσιών
ειρωνεία: ποιος άλλος θα διαβάσει ποτέ αυτές τις επιστολές, εκτός από μένα;
Δομή – ενότητες
α΄ : από: Αγαπητή Κίττυ έως: είχα αδικήσει
τίτλος: Ο τσακωμός της Άννας με την αδελφή της και η επέμβαση των γονιών της
β΄ : από : Η μητέρα έως : ελαττώματά της
τίτλος: Η σχέση της Άννας με την αδελφή και τους γονείς της
γ΄ : από :περισσότερο έως: θέλω να πω!
τίτλος: Η ιδανική μητέρα και η ανάγκη της Άννας για παρηγοριά
δ΄ : από: τελικά ξαναγυρίζω έως: ξεχειλίζει
τίτλος: Η εξομολόγηση στη φανταστική φίλη Κίττυ
Νόημα / κεντρική ιδέα του έργου
Μια έφηβη εξομολογείται στο ημερολόγιό της
τα συναισθήματα και τις σκέψεις της για τη σχέση της με την οικογένειά της. Μέσα από αυτήν την εξομολόγηση αντλούμε στοιχεία για την ψυχολογία του εφήβου και μπαίνουμε στην προβληματική των οικογενειακών σχέσεων, ζήτημα που αφορά τις κοινωνίες όλων των εποχών. Οι αντιξοότητες που αντιμετωπίζει η Άννα τη δύσκολη εποχή που ζει, της προσδίδουν μια ωριμότητα ασυνήθιστη για την ηλικία της, καθώς οι σκέψεις της και οι προβληματισμοί της για το πρότυπο του ιδανικού γονέα θυμίζουν επαγγελματία ψυχοερευνητή.
΄Αλλες ιδέες που απορρέουν από το έργο αυτό
α) Ο έφηβος και το ημερολόγιο: η ψυχοσύνθεση του εφήβου είναι τέτοια που συχνά τον οδηγεί στην καταγραφή σκέψεων και συναισθημάτων σε προσωπικό ημερολόγιο.
β) Οι σκέψεις της Άννας για το γονεϊκό ρόλο:
Οι ιδανικοί γονείς-αν υπάρχουν- συμβουλεύουν και κατανοούν τα παιδιά τους, στέκονται με δικαιοσύνη, αμεροληψία και συμβιβαστική διάθεση απέναντι στις διαφορές των παιδιών μεταξύ τους, ειδάλλως μπορεί να τα πληγώσουν, ενθαρρύνουν και στηρίζουν ψυχολογικά τα παιδιά τους, δεν κατηγορούν, δεν προσβάλλουν και δεν παρεξηγούν τα παιδιά τους, γιατί τότε εκείνα απομονώνονται συναισθηματικά, απογοητεύονται και χάνουν την αυτοεκτίμησή τους
γ) Παρά το σκληρό και απάνθρωπο πρόσωπο που δείχνει σ’ αυτήν η εποχή που ζει, η ΄Αννα γράφει: «Παρ’ όλ’ αυτά εξακολουθώ να πιστεύω ότι οι άνθρωποι είναι κατά βάθος καλοί». ΄Εχει, άραγε, δίκιο ή όχι; Παρά τις απαντήσεις που έχουν δώσει οι κατά καιρούς φιλόσοφοι και διανοητές, το ζήτημα παραμένει άλυτο.
